суббота, 26 июня 2010 г.

Далели раднопазири таърихии тоҷдории тоҷикон

Номаи саркушода ба
Равшани Раҳмонӣ


Донишманди мўҳтарам!

Ман ба мисли шумо донишманди ин соҳа нестам, ки ҳама нишонаҳои фарҳанги митроиро дар фолклори тоҷик пайдо кунам.

Аммо як нишонаи асосии он, гуфтан мумкин мақсади ниҳоии мактаби ҳафтзинаи камолоти митроӣ дар фолклори тоҷик нақши барҷаста дорад.

Мақсади асосии оини митроӣ камолоти инсон асту инро дини меҳрпарастӣ то ба мартабаи шоҳӣ расонидани инсон медид. Ҳамин бовар то ба имрўз дар маросими арўсии тоҷикон омада расидааст.

Ба тахмини камина дар оини мироӣ то писару духтар то ҳафт зинаи камолотро тай накунанд, ба хонадоршавӣ ҳақ надоштанд. Ва ё ки расми бо тантана ба сари хатмкунандагони мактаби митроӣ тоҷ мондан аз ин оин ба фарҳанги мардумӣ гузаштааст.

Агар ин тавр намебуд, тоҷикон ҳаргиз домодро «шоҳ» намегуфтанд. Ин ишора бар он аст, ки даъвои шумо оиди аз этнография ҷудо наомўхтани фолклор сад дар сад дуруст мебошад.

Худи таърихи пайдоиши номи қавме бо номи тоҷик хеле бостонитар аст ва ба замони оини митроӣ рафта мерасад. Тоҷик яъне тоҷдор будан маънои митроӣ буданро доштааст.

Яъне агар дар ин боб тадқиқоти илмӣ кунанд, метавон ба натиҷае расид, ки калимаи тоҷик торихи ҳафтҳазорсола дорад.

Баъзе нотавонбинҳои миллати тоҷик то ҳанўз маколаҳое нашр мекунанд, ки вожаи «тоҷик» бо тағйири табии «тозик» ба вуҷуд омадааст ва гўё тоҷикон аз арабҳои забони форсиро қабул карда пайдо шудаанд. Зеро ҳеҷ ба тасаввурашон намеғунҷад, ки тамоми як халқ тоҷдор яъне шоҳ бошад.

Пажўҳиш дар боби бозмондаҳои оини митроӣ дар маросимҳои тоҷикон аз калимаи «тоҷ» таркиб ёфтани номи тоҷикро пурра исбот хоҳад намуд. Ва ба даҳони чунин нотавонбинон мўҳри хомўшӣ хоҳад зад.

2 комментария:

Малохат комментирует...

Аҳсан, муаллими гиромӣ. Валек, мақолаи Равшан Р.-ро дар куҷо хонем?

Адаш ИСТАД комментирует...

Равшан ин фикрро дар як сухбат гуфта буд.