Мудири Осорхонаи сулҳи Самарқанд Анатолий Ионесов ва ходими калони Осорхона – мамнўъгоҳи Самарқанд Фирўза Баҳриддинова дар рўзномаи «Зарафшон»-и Самарқанд мақолаеро таҳти унвони «Самарқанд дар ҷаҳон» чоп карданд.
Тибқи маълумоти дар ин мақола зикргардида дар кишварҳои гуногуни олам ба ғайри меҳмонхона, ресторан, қаҳвахонаву чойхонаҳо садҳо мағозаҳои гуногуни тиҷоратие, ки Самарқанд ва номи давраи истилои юнонии он – Мароқандро доранд, ҳастанд. Аммо ин номҳо барои ҷалби диққати харидорон буда дар онҳо ягон осори ҳунармандони Самарқанд фурўхта намешаванд. Яъне танҳо аз номи Самарқанд фоида мегирифтаанд. Масалан дўконҳои заргарие, ки Самарқанду Мароқанд ном гирифтаанд, ягон осори заргарии самарқандиёнро намефурўшанд.
Аммо чунин ном гузоштагон хуб медонанд, ки бо дидани ин ном дар пештоқи дўкони онҳо чашми муштариён фурўзон шуда шаҳри орзуҳои афсонивӣ ва мўъҷизавӣ пеши назарашон ба ҷилои садранг ба ҷилва меояд ва онҳо бо умеди чизе аз ин шаҳри орзуҳо ба даст овардан беихтиёр вориди дўкон мешаванд. Дигар ин тарафаш ба дасти фурўшандагони соҳир аст, ки сад хел тиллловори кори дасти яҳудиёни Исроилро манзури ў мегардонанд ва бе харид ҳаргиз берун нахоҳад рафт.
(Мебояд, ки Растаи Заргарони қадимро барқарор, кунем, ки дар оқиби мадрасаи Улуғбек буд.)
Аммо хориҷиён бо ин ҳама иктифо накардаанд ва бисёр ширкату кооперативу ва ғайраҳоро Самарқанд номидаанд. Ин фирмаҳо бо таъмини прогромҳои компютерӣ, истеҳсоли мебел, маҳсулоти бофандагӣ, зарфҳои рўзгор, ҳунармандӣ, полиграфӣ ва ғайра машғуланд, ки бо Самарқанд ягон иртиботе надорад.
Масалан дар Фаронса ширкати «Самарқанд» дар бисёр шаҳрҳои он офиси худро мустақар кардааст. Ширкати «Самарқанд»-и Италия дар шаш шаҳри ин кишвар шўъбаҳои худро кушодааст. Дар Ҷексонвилл (ИМА) отельеи мўди «Мароканд кутюр» мавҷуд будаааст. Дар Мадрид бошад мактаби гузаронидани вақти холии «Самарқанд» ҳаст. Ба ғайри ин бо ин ном агентиҳои ҷаҳонгардӣ низ фаъолият мекунанд.
Чунин ширкату фирмаҳо он қадар зиёд, ки номи ҳамаи онҳоро имкони дар ин мақола ғунҷонидан нест. Дар байни онҳо «Самарқанд» ном киновидео ширкати Мадрид, «Самарканд Филмс»-и Фаронса ва ғайраҳо ҳастанд.
Аммо аҷиб он аст, ки барои харидоргир кардани маҳсулоти худ аз зарфҳои хўрокхўрӣ то атру равғани мошин ҳар чизеро, ки хоҳанд «Самарқанд» ном ниҳода фурўхта истодаанд. Масалан дар Маскав фирмаи «Иверия» бо номи «Самарқанд» дастаи дар сохта мефурўшад.
Теъдоди чунин маҳсулот низ садҳост, аммо аз ин ҳама тиҷорат ба худи шаҳри Самарқанд ҳатто ягон сент фоида намерасад, ки ба таъмири ёдгориҳои меъморие, ки боиси шўҳрати ҷаҳонии Самарқанд гардидаанд, сарф кунад.
Танҳо номи Самарқанд ба ширкатҳои хориҷ аз Ўзбекистон ҳар сол садҳо миллион доллар фоида меорад. Магар чунин шаҳри пуровозаву пурфайзи дигаре дар ҷаҳон ҳаст?
Филмҳое, ки Самарқанд ном доранд, бисёранд. Чанд сол пеш синамогарони урупоӣ филми телевизионии «Самарқанд»-ро ба навор гирифта буданд, ки ҳамчун роҳбари маҳфили адабии Маркази фарҳангии тоҷк як лаҳзае дорад, ки иштироки камина зарур шуда буд.
Инак он лаҳза.
Комментариев нет:
Отправить комментарий