Маколаи Дилшод Рахимов ва М. Ахмадзодаро хондам. Максади камина аз навиштани он маколахо тахрик додани рушанфикрони точик сари он масъалахое буд, ки мо дар замони истиклол аз имконияти он истифода намуда сари мерос ва аршишхои милли фикр кунем, ки оё онхо холо низ дар макоми идеологияи коммунисти таъсиснамуда истодаанд ё ба макоми сазовори худ гузошта шуданд. Яъне агар сохаи маорифро бигирем, чи тур, холо хам соатхои барои фолклор чудокардаи замони шурави боки мондааст? Оё соатхои омузиши эчоди Мавлоно зиёд шудааст?
Яъне саволхоро ба ин тарз ба бахшхои гуногун таксим карда ба муаллифон навиштани онхоро фармудан лозим аст.
Набояд ин тавр шавад, ки ман аз фалак сухан кунаму чавобро аз чалак бигирам. Набояд рох дод, ки чавоб навис чумлахоро аз контекст канда гираду танхо оиди як пора абри фалак сухан кунад.
Хар ду маколаи камина хох нохох ба идеология бархурд намудааст. Косалесони ин идеология табиист, ки сахт муковимат хоханд намуд! Барои онхо иттиходи милли лозим нест, онхо мехоханд махалхоро дар чудои нигох доранд ва барои ин максад таргибу ташвики фолклор тавассути телевизион ва озмуну фестивалхо лозим аст. Масъала ин хел гузошта шуда буд, ки китобхои дарсии Эрону дигар кишвархои пешрафтаро бубинем, магар чун мо ин кадар зиёд ба фолклор ахамият додаанд?
Аз фалак донистани сабаби хама носозгорихои рузгор мазмуни асосии матни фалаксарои аст. Яъне хукумат айбдор нест. Д.Рахимов намехохад, ки ин матн дигар шавад.
Ман тарафдори истифодаи фолклор тавассути театри ягонаи фолклорию этнографие будам, ки Малика Чурабекова ташкил карда буд. Зеро ин театр намунахои бехтарини эчоди мардуми точикро таргиб намуда ба умуми шудани фолклори махалхои гуногун хизмат мекард. Намедонам холо театри "Гахвора" вучуд дорад ё не? Яъне сари ин масъала бояд бахс кард, ки ин мероси халк дар адабиёт, театр, маориф замони шурави чи макоме дошту холо чи макоме.
Дар илми чахони фолклор ба илми адабиётшиноси нею ба этнография мутааллик буданашро ман аз фолклоршинос Равшани Рахмони шунидаам. Албатта хамчун бахши этнография омухтани фолклор захмати гарону корхои бисёри ташкилиро мехохад, ки Д.Рахимов (мудири ин бахш дар пажухишгохи забону адабиёт) инро намехохад. Зеро ин вакт уро мебояд, ки илми этнографияро низ биомузад, ки танхо ба донишманди хакики ва дилсузи миллати хеш даст медихад.
Дарди хама фикри мукобилро инкор кардан ба Д.Рахимов бегона нест. Дар мукоиса у Шашмакому фалакро дар як тарозу менихад, хол он ки матни Шашмаком бар ашъори шоирони бузург буда кухнашави надорад.
Бояд як биандешед, ки зери калимаи фалак дар ин гуна сурудхо чи маъное нихон аст. Такдир мегуед, чарх мегуед ва билохир хулоса мекунед, ки худо хам дар назар аст. Яъне эътироз бар худо зери ин матнхо нухуфта аст. Сароянда барои такдири бади хеш худро не, атрофиёнро не, истисморгаронро не, чамъият ва давлатро не, фалакро сабабгор нишон медихад. Ашъори классикон бошад, аксар мазмуни суфиёна дошта ишки илохи дар назар дошта шудааст.
Дар бораи макоми нон дар хаёти точикон боз таъкид кардан мехохам, ки ба сабаби бади иктисоди на танхо дар байни халки точик, балки дар кишвархои хамсоя низ як навъи фетиши он ба вучуд омадааст ва инро танхо хоси точикон донистан хатост.
Агар максад пешрафти миллат бошад, аз бисёр урфу одатхое, ки барои расидан ба ин максад монеъа мегардад, бояд халос шуд. Нонпарасти, агар хамчун вижагии миллат таргибу ташвик шавад, мардум хулоса мекунанд, ки хукумат вазъи иктисодии кишварро бех карда натавониста истодааст ва мехохад, ки халк зиёдтар нон хураду камтар оиди гушт ва дигар гизои сафедадор фикр кунад. Ба ин масъала гуштхурии туркхо чи алока дорад? Дар чахон халкхое зиёданд, ки дар таркиби гизои худ гуштро зиёд истифода мекунанд, аммо ба халкхои туркнажод тааллук надоранд.
Точикон мардуми аз кадим зироаткор, гандумкор бигуему менталитетро бо хамин махдуд кунем, ба чи натича мерасем? Агар масъалахои пешрафти иктисодии мардуми Точикистон ба ривочи зироаткори вобаста мебуд, ин масъалахо дар замони шурави хал мегардид.
Аммо Точикистон он кадар замини ками корам дорад, ки бо татбики технология ва илми пешкадам тахминан нисфи талаботи мардумро бо махсулоти зироат конеъ карданаш мумкин аст. Яъне ин рохе нест, ки ба он арч гузошта шавад. Хусусан хушксоли ва дигар офатхои табиат ба гирифтани хосил аз заминхои корам ва богот доимо зарба зада меистад. Дар Самарканд паи хам се сол хосил надодани зардолуро 2 сол пеш бо чашмони худ дидам.
Олимони Точикистон самти асосии чустучуи мардумро барои бех кардани зиндаги бояд муаяйн кунанд, баробари коридани зироатхои дар бозори чахон харидоргир дар шароити Точикистон кадом намудхои саноат бояд ташкил ва зиёд карда шавад, пешниход намоянд. Масалан пистаи эрониро.
Ширкатхои хоричие, ки дар Точикистон аз берун техника ва технологияи нав меоранд, аз тамоми андозхо ва бочхои гумруки озод карда шаванд. Хамон маоше, ки чунин корхонахо ба коргарон хоханд дод, вазъи иктисодии мардуми Точикистонро хеле бех ва аз мардикори халос мекунад. Давлат хам аз маош андози маълуме ситонида фоида хохад бурд.
Ба масъалаи тахияи гизо бояд ба тавсияхои тибби пешрафтаи чахон такя кард. Фикри галати байни мардум ривочёфта, ки нон бошад руз мегузарад ба он оварда расондааст, ки хазорхо занхои кудакдор азоби камхуниро мекашанду кудакони камхунро ба воя мерасонанд. Мо хамон вакт ба пешрафти милли ноил мешавем, ки халки мо дар бораи он ки чиро чи кадар бояд хурд ва барои бемор нашудан барои организми у хар руз чи кадар витамин, сафеда, канд ва г. лозим аст, бояд донад.
Агар мо тавассути воситахои пурзури электронии пахши ахбор, рузномаву мачаллахо таърифу тавсифи нонро идома дихем, идомаи фетиши кунонии он хохад буд. Таъсиси як институти гизо ва гиёххои шифобахш дар тобеияти Вазорати тандурусти лозим аст.
ТВ ОРТ-и Русия барномаи "Малахов+" дорад, ки дар он истифода аз гиёххо барои табобати мардуми ташвик мешавад. Дар ин барнома "чиро чи кадар хурдан лозим аст" низ барраси мегардад.
Хуб мебуд, ки ягон студияи телевизиони Точикистон низ чунин барномаро сар мекард.
Агар "Озодагон" дар атрофи ин масъалахо нашри маколахоро идома дихад ва агар дар охир навиштани маколаи чамъбасти аз чониби камина лозим шавад, дар хидмати мардум будему доим хастем.
Холо агар чавоб навиштан хохам хам ин корро ба таври бояду шояд анчом доданам дар гумон аст. Ба сабаби дури аз Точикистон ба бисёр маводхои зарури дастраси надорам. Масалан намедонам, ки барномаи соатхои дарсии он чо чи тур аст.
Комментариев нет:
Отправить комментарий