Оид ба элитаи тоҷикистонӣ

Яке аз хонандагони Герби шердор аз Тоҷикистон (номашро нагуфт) хоҳиш кард, ки оиди оё элитаи фарҳангӣ элитаи сиёсӣ шуда метавонад, фикри худро бигӯям.

Файласуфи рус В.Розанов дар бораи олимон, адибон ва умуман аҳли фарҳанг гуфтааст, ки инҳо ҳама эгоистанд. Табиатан дар зимн чунин будаанд.

Дар байни аҳли санъати тасвирӣ як тоифае ҳаст, ки ба санъати амалии халқӣ таалуқ дорад. Инҳо устоҳоянд. Дар байни ҳамин устоҳо ман ягон нафар эгоистро дучор нашудаам.

Палави академик Баҳоваддинов

Боре дар хонаи шоир Наримон Бақозода бо додарашон Акбар Бақозода шинос шудам. Наримон-ака барои кадом як маслиҳат даъват карда бошанд ҳам ба кадом сабаб дер мекарданд. Акбар Бақозода, ки он вақт аспиранти Институти кимёи Тоҷикистон буданд, дар ошхона таом мепухтанд. Бароям хеле хушоянд буд дар танҳоӣ бо он кас сӯҳбат кардан, чун ин гуна донишмандон хеле серкоранд ва кам воқеъ мешавад, ки барои сӯҳбат бо ман барин шахсон вақт ёбанд.

                                                  

Калиди сӯҳбатро ёфтан лозим буд ва ман дидам, ки замбӯруғ мепазанд, гуфтам: - Агар хато накунам, шумо ба пухтани таомҳои нодир шавқи зиёд доред.

Коғази самарқандӣ – коғази беҳтарини ҷаҳон

Дар пешинзамон саноати коғазсозӣ дар Самарқанд авҷу барори бемисл дошт. Баъди он ки дар охири асри XIX ва аввали асри XX аз Русия коғази бамаротиб арзони заводҳо омадан гирифт, коғазсозони Самарқанд дучори шикаст шуданд.

Аммо то ҳанӯз дар заводу фабрикаҳо бо мошинҳои навтарин коғази самарқандиро сохта наметавонанд.

Баъзе нозукиҳои палави самарқандӣ

Пухтани палави самарқандӣ тайёрии махсусро мехоҳад. Пеш аз хама масолеҳи онро дуруст интихоб бояд кард.

1.      Об. Оби шабакаи шаҳрии об, ки дар таркибаш ишқори зиёди хлор дорад, таъму таркиби ошро тағийр дода метавонад. Ба ин сабаб ё аз оби чашмаву рӯдҳо ё аз оби на камтар аз як соат дар сатил гирифта монда истифода кардан мебояд. Дар як-ду соат хлор ба зери сатил таҳшин мешавад.

Палави софӣ

Оид ба палави софакӣ, ки ду-се нафар ошпази моҳир дар се дегу се оташдон дар Бухорою Самарқанд мепазанд, ягон вақти дигар хоҳам навишт.

Ин палавро танҳо дар маъракаҳо барои одами бисёр мепазанд ва ман надидаам. Палави софиро бошад, дар шароити хона тайёр кардан мумкин аст ва тарзи пухтани он дар китобҳои кулинарӣ дарҷ аст.

Палави софӣ таоми парҳезист, ба ин сабаб аз гӯшти гӯсфанди ҷавон ё гӯсола истифода кардан мебояд.

Гаштакпалави самарқандӣ

Палави ҳарифона ва ё гаштак (гап) аз палави самарқандӣ фарқият дорад. Агар дар палави самарқандӣ гӯшт чоряки вазни биринҷ бошад, дар гаштакпалав баробари вазни биринҷ аст. Сабзӣ низ баробари вазни биринҷ аст. Дар гаштакпалав ба як кило биринҷ ба ғайри 200-250 грамм равғани растанӣ 200 грамм равғани дунбаи гӯсфандро доғ карда ҷазашро мегиранд. Дар гаштакпалав ҳар хел гӯштро истифода мекунанд, чун ин намуди палав дар асос ба палави самарқандӣ монанд бошад ҳам, аммо парҳезӣ нест.

Наврӯзпалави самарқандӣ

Онро дар иди Наврӯз мепазанд. Асосан ҳамон тавр аст, ки дар мақолаи «Палави самарқандӣ» тасвир кардам. Фарқ дар он ки илова ба он сабзию гӯшти дар об пухтаро ба андозаи донаҳои нахӯд реза карда болои палави самарқандӣ мерезанд.

Ситорапалави самарқандӣ

Ситорапалави самарқандӣ ҳамон тавр аст, ки дар мақолаи «Палави самарқандӣ» баён кардам. Фарқ танҳо дар он ки гӯшти онро дигар хел таҳия мекунанд бо иловаи тухми мурғи хонагӣ ё бедона.

Аввал тухмҳоро пухта баъд аз пуст тоза кардан гӯшти кӯфтаро атрофи тухм часпонида тӯбчаҳо месозанд ва болои зирбак мегузоранд.

Баъди ба табақ кашидани палав тӯбчаҳоро чор тақсим карда рӯи сабзии ош мемонанд. Зардию сафедии тухм мисли ситораҳо метобанд. Яъне як намуди таоми бостонии тоҷикии наргисӣ аст.

Палави самарқандӣ

Палави самарқандӣ аз беҳтарин навъҳои палав аст, ҳам парҳезист ва калорияаш нисбат ба намудҳои дигари палав камтар аст. Таносуби маводи он ба талаботи илми тибби муосир (диетология) мувофиқ аст, чун тибқи тавсияи Ибни Сино шакл гирифтааст.

Агар як кило биринҷро пухтанӣ бошед, ҳатман гӯшти хом (гӯсфанд ё гов) чоряки вазни биринҷро бояд ташкил кунад, яъне ба сад грамм биринҷ бисту панҷ грамм гӯшт бояд рост ояд. Сабзиро ҳамон қадар мегиред, ки баробари вазни биринҷ бошад.

Нависанда муаллими халқ аст

Мусоҳиба бо устод Адаш Истад

Ба арсаи  эҷод омадани ҳар як нависандаи соҳибҳунар ва мумтоз ҳодисаест нодир. Дар адабиёти тоҷик дар жанри фантасика (хаёлот) хомабадастон ангуштшуморанд. Устод Адаш Истад дар ин равия маълуму машҳур аст. Агар ба забони мусиқӣ гӯем, оҳанги марғуб, услуби хос, нотакрории дилнишин, шавқовару хотирнишине дорад, ки мухлисашро чун оҳанрабо ба сӯяш мекашад.

Чанде пеш ман бо ин нависанда сӯҳбате кардам, то бо ин ки аз дили ӯ чиҳо мегузарад, мухлисони адабиётро огоҳ  созам.

Кадом ҳақиқатро бояд гуфт?

Ин суол ба як хонандаи блоги камина тааллуқ дорад.

Посух додам: Ҳама гуна ҳақиқатро.

Вақте ки дар расонаҳо ҷои ҳақиқатро суханҳои дар зимн дурӯғу аммо зоҳиран ҳақиқатнамо мегирад, вайронӣ дар ҷомеа густариш меёбад.

Масалан бисёр солҳо дар Тоҷикистон ба ҷои яккахонӣ гуруҳ шуда хондани Шашмақом расм шудааст. Ин гуруҳ аз сарояндаҳои ҳунарашон воло иборат набуд. Дар Шашмақом се унсур пурра набошад Шашмақом нест: сурудхонии устодона яъне яккахонӣ, навозандагии устодона ва шеъри устодона.

Даргузашти Маннон Розиқов

Аз Душанбе ба дӯстони камина хабари даргузашти инсони хоксор, соҳибқалам ва накӯкор Маннон Розиқов расидааст. Қарзи худ мешуморам, ки ба ҳама пайвандон ва дӯстони Маннон Розиқов ҳамдардию таъзияи дӯстони самарқандиашонро бирасонам.

Маннон Розиқов соли 1969 вақте ки бори аввал ба Душанбе барои кор ба идораи «Комсомоли Тоҷикистон» рафта будам, шиносномаи маро дар хонаи худ ба қайд гирифта буданд ва пас аз ин ман тавонистам корманди рӯзнома шавам.

Адаш Истад: Зиёиёни Тоҷикистон, агар ору номус доред, аз гуфтани ҳақиқат натарсед

Мусоҳибаи журналист Абдуқаюми Қаюмзод бо Адаш Истад, нависандаи номвар ва фантастнависи тоҷики муқими Самарқанд

Шогирдони мактаби комунистӣ ҷанги шаҳрвандиро роҳандозӣ карданд

-Вақте ки хонандаи Интернет блоги "Герби шердор”-ро мехонад, мебинад, ки нависандаи фантаст, яъне касе, ки бо илми муосир аз наздик ошност, дар ҷустуҷӯи нишонаҳои динест, ки қабл аз Зардушт дар Тоҷикистон вуҷуд доштааст. Чӣ зарурате пеш омад, ки чунин мақолаҳоро оид ба митроизм дар блогатон чоп кунед?

-Сабаби асосӣ камогоҳии мардум аз таърихи қадимтарини фарҳанги хеш аст. Мардуми одиро як сӯ гузорем, депутатҳои парлумонро бигиред, ки дар ёдатон ҳаст сурати шерро аз герби давлати Тоҷикистон берун андохта буданд. Ин нишони камогоҳии ҳатто табақаи саводноку маълумоти олидор буд, аз таърихи фарҳанги мардуми хеш. Камина ба мақсади андаке бошад, ҳам рафъ намудани ин камогоҳӣ блоги "Герби шердор”-ро таъсис додам. Баъзе мушоҳидаҳоро аз таърихи намоди шер нашр кардам.

Митраизм и Рождество: под сенью одной тиары

Не секрет, что "наследие предков", так любимое многими адептами консервативной революции, на самом деле никуда не делось из нашей жизни. Так называемая "сакральная традиция Времени Сновидений", как она именуется у древних аборигенов, ушла из внешнего, публичного плана, но глубинно, структурно она опоясывает всю систему эзотерического, иррационального пространства, которое и выступает в качестве программного положения современности. 
Вот в Древнем Риме был такой праздник - Сатурналии (лат. Saturnalia) — в честь Сатурна. С его именем жители Апеннинского полуострова связывали ведение земледелия и первые успехи культуры. Отмечался он накануне и непосредственно в день зимнего солнцестояния - 22-23 декабря. В грандиозном праздновании принимали участие даже рабы, так как на несколько дней прекращались всякие работы. Хозяйственная и административная жизнь буквально замирала. Сатурналия связана с зимним солнцестоянием и началом знака Козерог. Его его куратором в астрологии является Сатурн. 

Шӯҳрати ҷаҳонии рассом Зокир Собиров

Дар галереяи Ню-Йорк соҳиби ҷоизаи «Уқоби заррин» гардидани асари «Бародарам»-и Зокир Собиров бешак ба ӯ шӯҳрати ҷаҳони овард. Бо ҳамин сабки дар санъати тасвирӣ нави ӯ – параллелизм расман аз ҷониби донишмандони шинохтаи ҷаҳонӣ пазируфта шуд, дар он сӯи уқёнус эътироф гардид. Ин рӯйдод Тоҷикистонро боз сари забонҳо бурд.

Зокир Собировро аз таҳти дил гарму ҷӯшон табрик мекунам!

Бовар дорам, ки барои ривоҷи параллелизм дар санъати тасвирӣ асарҳои дигар нигошта имконияти номаҳдуд доштани ин сабкро исбот хоҳад кард.

Қурбон ӯлам – асари Ҳоҷӣ Абдулазиз

Дар Ӯзбекистон ба мероси сарояндаи бузурги мактаби Шашмақом Ҳоҷӣ Абдулазиз Расулов бо эҳтироми бузург муносибат карда бисёр устодони ҳунари сарояндагӣ сабки ин абармарди ҳунарро идома медиҳанд. Ҳатто ғазалҳои ба забони тоҷикӣ сурудаи ӯро месароянд, аз ҷумла «Ушшоқи Самарқанд»-ро.

Аммо дар Тоҷикистон муносибат ба мероси Ҳоҷӣ Абдулазиз ранги дигар гирифт. Ба он чи ки ба Шашмақом дахл дошт, эътибор доданду суруди дигари мумтоз – Қурбон ӯлам фаромӯш шуд.

Сароидани Қурбон ӯлам аз овозхон маҳорати хеле баландро талаб мекунад, касе, ки авҷро гирифта наметавонад, дар назди  ин суруд оҷиз мемонад.

Падарбузурги кулли сутунҳои меъмории мо

Дер боз фикр мекардам, ки нишони деринатарини сутунҳои меъмории миллӣ бо оини бостонии митроӣ чӣ робитае дошта бошанд.  

Телевизиони Первая образовательнаяи Русия  бори чандум аст, ки оиди Яғноб филми мустанадеро намоиш медиҳад. Он ҷое, ки сухан аз сутуни муқаддас меравад, хеле ҷолиб аст.

Оид ба ин сутун аз забоншинос Баҳром Бердиеви равоншод, ки ба Яғноб сафари илмӣ доштааст, шунида будам.

Тибқи маълумоти ин пажӯҳишгар ҳар касе, ки ин сутунро бо дастонаш ба оғуш гирифта нияте мекунад, ба орзуяш мерасад. Ӯ гуфта буд, ки ман ва А.Л.Хромов сутунро ба оғуш гирифта орзуҳое кардем, ки ба он расидем.